Problemy ze spaniem – 5 najczęstszych powodów

Problemy ze snem są coraz bardziej powszechne i, wbrew pozorom, nie dotyczą jedynie seniorów – dotykają również ludzi młodych i dzieci. Nie tylko istotnie obniżają komfort życia, ale znacząco zwiększają ryzyko rozwoju różnych chorób i dolegliwości. Jakie są najczęstsze przyczyny kłopotów ze snem?
Spis treści
- 1 Problemy ze snem – poważna przypadłość osób w każdym wieku
- 2 Przewlekły stres
- 3 Nieprawidłowa higiena snu
- 4 Zidentyfikuj co może być przyczyną bezsenności
- 5 Obturacyjny bezdech senny (OBS)
- 6 Choroby ogólnoustrojowe
- 7 Zmiany hormonalne
- 8 Jak zwalczać problemy ze snem?
- 9 Potrzebujesz profesjonalnej pomocy?
Problemy ze snem – poważna przypadłość osób w każdym wieku
Sen, który zajmuje nam średnio jedną trzecią długości życia, jest jedną z podstawowych potrzeb fizjologicznych człowieka. Od jego długości i jakości w dużej mierze uzależniona jest kondycja organizmu, w tym nasz nastrój czy poziom skupienia uwagi. Przyjmuje się, że osoba dorosła na nocny wypoczynek powinna przeznaczać optymalnie od 6 do 8-9 godzin na dobę, przy czym zapotrzebowanie na sen maleje wraz z wiekiem.
Niedobór snu prowadzi m.in. do ciągłego uczucia zmęczenia i senności w ciągu dnia, pogorszenia koncentracji i umiejętności zapamiętywania, drażliwości, bólów głowy. Jeśli kłopoty ze snem nie są przejściowe i utrzymują się dłużej, mogą skutkować rozwojem trudnych w leczeniu schorzeń lub zaostrzać objawy już istniejących, m.in. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, chorób serca oraz chorób otępiennych, np. alzheimera.
Pod pojęciem problemów ze snem kryją się trudności z zasypianiem, z utrzymaniem ciągłości snu, ze zbyt wczesnym budzeniem się, a także brak poczucia regeneracji po obudzeniu. Szacuje się, że dotykają one nawet 10 proc. całej populacji, w tym do 80 proc. osób powyżej 65 roku życia.
Jakie są najczęstsze przyczyny kłopotów ze spaniem?
Przewlekły stres
Wzmożone napięcie nerwowe nasz organizm odczytuje jako sytuację zagrożenia, dlatego uruchamia wzmożoną produkcję adrenaliny i noradrenaliny, określanych także jako hormony strachu, walki i ucieczki. W efekcie ich działania dochodzi do przyspieszenia akcji serca, wzrostu ciśnienia tętniczego, rozszerzenia źrenic – ciało jest gotowe, by działać.
O ile krótkotrwały stres może być bodźcem mobilizującym, przewlekły niepokój sprawia, że zwiększony poziom tych substancji się utrzymuje, co skutkuje między innymi właśnie trudnościami z zasypianiem. Podłoże emocjonalne jest zwykle powodem zaburzeń snu u ludzi młodych, między 20 a 35 rokiem życia. To właśnie w tym okresie zachodzą największe zmiany – związane czy to z wykonywaną pracą, czy założeniem rodziny. Stres jest również częstym powodem problemów z zasypianiem u nastolatków w czasie tzw. burzy hormonalnej.
Nieprawidłowa higiena snu
To równie częsta, choć bardziej prozaiczna przyczyna problemów ze spaniem. Efektywny sen wymaga uregulowania trybu życia (kładzenia się i wstawania o stałych porach), odpowiedniej dawki ruchu w ciągu dnia, stosowania zdrowej diety.
Ważne jest również zadbanie o odpowiednie oświetlenie w sypialni, komfortową temperaturę czy wilgotność powietrza. Wiele osób zapomina, że spokojnemu zasypianiu nie sprzyja korzystanie z telefonu i innych urządzeń elektronicznych tuż przed próbą zaśnięcia. Emitowane przez nie niebieskie światło hamuje proces wytwarzania melatoniny, hormonu odpowiadającego za uczucie senności, który produkowany jest przy ograniczonym dostępie do światła. Przed położeniem się do łóżka powinniśmy się wyciszyć i odprężyć
Duże znaczenie ma także jakość elementów posłania. Zbyt miękkie łóżko lub materac czy poduszka o nieergonomicznym kształcie mogą być dużym źródłem dyskomfortu i skutecznie utrudniać efektywny wypoczynek. Warto postawić na wyroby anatomiczne, zapewniające odpowiednie ułożenie kręgosłupa. Istotna jest także jakość kołdry i pościeli. Wykonane ze sztucznych, nieoddychających materiałów, sprzyjają przegrzaniu, co zdecydowanie utrudnia zaśnięcie.
Poduszka ortopedyczna dostępna w naszym sklepie internetowym: Poduszka półksiężyc wraz z poduszką pod głowę.
Zidentyfikuj co może być przyczyną bezsenności
Leczenie bezsenności warto więc rozpocząć od utrzymywania zdrowej higieny snu. Obejmuje to utrzymanie regularnego harmonogramu snu, tworzenie odpowiedniego środowiska snu oraz unikanie aktywności fizycznej tuż przed snem. W praktyce bezsenność związana jest nie tylko z problemem z zaśnięciem ale utrzymaniem snu. Oprócz samego zasypiania, również istotne jest utrzymanie głębokiego snu przez całą noc.
Chcąc wyeliminować przyczyny bezsenności i poradzić sobie z zaburzeniami snu warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą od snu, aby zidentyfikować przyczynę i opracować odpowiedni plan leczenia.
Przeczytaj także: Poduszka ortopedyczna – ulga dla szyi i kręgosłupa
Obturacyjny bezdech senny (OBS)
Zaburzenia oddychania w czasie snu to kolejny czynnik, w ogromnej mierze przyczyniający się do zakłócenia jego ciągłość. Wbrew pozorom nie tylko u dorosłych – OBS to częsta przyczyna problemów ze snem u dzieci.
U osób cierpiących na bezdech senny dochodzi do obniżenia sprężystości dróg oddechowych i epizodycznego ograniczenia lub całkowitego ich zablokowania. W związku z tym osoba śpiąca nie jest w stanie swobodnie zaczerpnąć powietrza, co skutkuje licznymi przebudzeniami – w ciągu nocy może być ich nawet kilkaset. Charakterystycznym objawem towarzyszącym bezdechowi jest głośne, uporczywe chrapanie przerywane momentami nagłej ciszy.
Nieleczony bezdech nocny jest groźny. Po pierwsze zauważalnie pogarsza jakość codziennego życia – osoba notorycznie niewyspana zmaga się z chronicznym zmęczeniem, dekoncentracją czy rozdrażnieniem. Po drugie długotrwałe zaburzenia snu wywołane problemami z oddychaniem mogą prowadzić do wystąpienia poważnych chorób przewlekłych, np. nadciśnienia tętniczego.
Podejrzenie bezdechu powinno nas skłonić do przeprowadzenia badania snu, a po potwierdzeniu diagnozy o OBS – do zastosowania terapii z użyciem aparatu CPAP.
Aparaty CPAP stałociśnieniowe dostępne w naszym sklepie internetowym: Philips Respironics REMstar Pro C-Flex oraz ResMed AirSense 10 Elite. Możliwe jest także wypożyczenie aparatu CPAP.
Sprawdź również: Bezdech senny – jak rozpoznać i leczyć?
Choroby ogólnoustrojowe
Kłopoty ze snem zgłasza wielu pacjentów cierpiących na różnorodne schorzenia, przede wszystkim te związane z przewlekłym bólem, ale także choroby układu krążenia, układu pokarmowego, oddechowego oraz choroby metaboliczne. W tym kontekście najczęstsze przyczyny braku snu w nocy to:
- choroby stawów i kręgosłupa,
- niewydolność krążenia,
- choroba wieńcowa,
- nadciśnienie,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- choroba wrzodowa,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc,
- astma,
- cukrzyca,
- otyłość.
Należy pamiętać, że określone dolegliwości mogą być przyczyną braku snu, ale mechanizm jest także odwrotny – brak wydajnego wypoczynku nocnego istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia pewnych chorób, m.in. choroby niedokrwiennej serca.
Zmiany hormonalne
Badania dowodzą, że trudności ze snem o wiele częściej niż u mężczyzn obserwuje się u kobiet, co w dużej mierze wiąże się ze specyfiką żeńskiej gospodarki hormonalnej. Zmiany poziomu hormonów w trakcie cyklu menstruacyjnego, a także w połogu, mogą zauważalnie odbijać się na jakości snu.
Z tego samego powodu typowe są problemy ze spaniem w ciąży będące wynikiem przede wszystkim zwiększonego wydzielania estrogenów oraz oksytocyny. Sen ciężarnych jest zwykle płytki i nie przynosi wypoczynku, co jest najbardziej dotkliwe w III trymestrze. Dodatkowo na krótko przed porodem kłopotliwe jest ułożenie się w wygodnej pozycji ze względu na spory brzuszek, a także dość częste u ciężarnych przeciążeniowe bóle w okolicach lędźwi.
Bezsenność związana z fluktuacjami hormonalnymi jest również bardzo dotkliwa w okresie menopauzy. W tym czasie spada poziom progesteronu i estrogenów, co przekłada się m.in. na wzmożone uczucie niepokoju, spadek nastroju, uderzenia gorąca.
Przeczytaj także: Bezsenność u seniora – jak pomóc osobie starszej w problemie z zasypianiem?
W przypadku przedłużających się problemów ze snem domowe sposoby, jak choćby wypijanie naparów ziołowych z melisy czy kozłka, mogą być niewystarczające. Najlepiej zgłosić się do lekarza (internisty), który przeprowadzi wywiad i zleci odpowiednie badania, by ustalić, co wywołuje uciążliwe zaburzenia.
Jak zwalczać problemy ze snem?
Bezsenność to powszechne zaburzenie snu, które objawia się trudnościami w zasypianiu, utrzymaniu snu, nocnym wybudzaniu. Bezsenność może mieć różne przyczyny u wielu osób schorzenie to rozwija się gdy pojawiają się choroby somatyczne, choroby neurologiczne, choroby autoimmunologiczne, choroby tarczycy, które mogą zakłócać równowagę hormonalną i wpływać przy tym na zdolność organizmu do regulacji snu. Zaburzenia rytmu snu mogą być także wynikiem różnych czynników, takich jak zaburzenia psychiczne, stres, niezdrowe nawyki. Doskwierająca przewlekła bezsenność może wynikać również z nieprawidłowego stylu życia, a nawet być efektem zaburzeń lękowych.