Ból pośladka – jakie może mieć przyczyny i jak go leczyć?
Ból pośladka może wywoływać wiele zróżnicowanych czynników. Część jest stosunkowo niegroźna, inne wymagają pilnej konsultacji z lekarzem. Przedłużających się dolegliwości nigdy nie należy jednak ignorować. Aby ustalić przyczynę bólu pośladka, najlepiej udać się do lekarza internisty, który po wstępnym rozpoznaniu zdecyduje o sposobie leczenia.
Spis treści
Ból pośladka – przyczyny przeciążeniowe
Najmniej poważnym, a zarazem dość powszechnie występującym powodem bólu w pośladku jest przeciążenie mięśni. Pośladek zbudowany jest przede wszystkim właśnie z tkanek mięśniowych (mięsień pośladkowy wielki, średni i mniejszy), a przy aktywnościach angażujących tę część ciała nietrudno o ich przeforsowanie.
Typowy jest ból pośladków po rowerze, który pojawia się nie tylko na skutek przeciążeń, ale i wibracji doznawanych podczas jazdy. Zwykle lokalizuje się w niewielkiej odległości od wyrostków kulszowych, które wywierają nacisk na sąsiadujące mięśnie. Ból mięśni pośladków może wywoływać szereg innych ćwiczeń, np. przysiady, jazda na rolkach czy bieganie (zwłaszcza pod górę). Fani takich aktywności często skarżą się na ból pośladków, ud i łydek.
Jak leczyć?
Sposobem na przeciążeniowe bóle pośladków jest przede wszystkim odpoczynek umożliwiający regenerację uszkodzonych struktur. Ulgę przyniesie stosowanie rollera – to prosty przyrząd w kształcie walca wykorzystujący własną masę ciała operatora do masażu rozluźniającego i relaksacyjnego.
Ból pośladka po urazie
Urazowi może towarzyszyć rozlany, kłujący ból w pośladku. Ból pośladka i pachwiny lub ból pod pośladkiem to objawy charakterystyczne dla naciągnięcia lub naderwania przywodzicieli uda. Do urazu tego typu dochodzi przede wszystkim podczas uprawiania dynamicznych sportów wymagających szybkiej zmiany kierunku biegu (np. tenisa). Uszkodzenie powoduje rozwój stanu zapalnego i powstanie obrzęku, a sam ból, który może promieniować do krocza i miednicy, nasila się przy obciążaniu kontuzjowanej nogi. Chodzenie bywa utrudnione, dlatego pacjenci nierzadko muszą wspomagać się kulami ortopedycznymi.
Bolący pośladek to dość często również efekt stłuczenia lub uszkodzenia kości ogonowej (np. podczas upadku). Pacjent ma wówczas wrażenie bólu w środku pośladka, nasilającego się podczas siedzenia.
Przeczytaj także: Ból kości ogonowej – co go powoduje i jak go złagodzić?
Jak leczyć?
W leczeniu przeciążeń wskazana jest smarowanie obolałych miejsc żelami lub maściami o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Dozwolone jest wykonywanie mało intensywnych ćwiczeń rozciągających.
W terapii urazów stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz kąpiele nasiadowe łagodzące ból. Zaleca się także masaże lecznicze. Z pomocą przychodzą dodatkowo specjalnie wyprofilowane poduszki do siedzenia, które działają odciążająco.
Rwa kulszowa – ból promieniujący do pośladka z kręgosłupa
Pojawiający się nagle rwący ból pośladka promieniujący do nogi (do uda, łydki, a nawet do pięty) towarzyszący silnemu bólowi w krzyżu to z dużym prawdopodobieństwem objawy ataku rwy kulszowej (tzw. atak korzonków). Dolegliwości występują na skutek ucisku na nerw kulszowy, który biegnie od kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, przez mięsień gruszkowaty i mięsień pośladkowy wielki, przez udo, podudzie, dół kolanowy aż do stopy. Przyczyną rwy kulszowej jest najczęściej zwyrodnienie kręgosłupa.
Jak leczyć?
W leczeniu bólu kręgosłupa i pośladków w przebiegu rwy kulszowej wykorzystuje się farmakoterapię (środki przeciwzapalne i przeciwbólowe) oraz odpowiednio dobraną rehabilitację. W niektórych przypadkach lekarz decyduje o zastosowaniu zastrzyków z glikokortykosteroidów. Jeśli leczenie zachowawcze okaże się nieskuteczne, konieczna jest operacja.
Przeczytaj też: Leczenie rwy kulszowej – problem nie tylko osób starszych
Zespół mięśnia gruszkowatego – ból pośladka przy siedzeniu
Znajdujący się w pośladku niewielki mięsień gruszkowaty stabilizuje staw biodrowy i wspomaga ruchomość uda – jego prostowanie czy rotację. Gdy mięsień ten jest długotrwale uciskany (np. na skutek wielogodzinnego siedzenia) lub przeciążany (np. biegami długodystansowymi, częstym wchodzeniem po schodach) może dojść do jego podrażnienia. Chory skarży się na ból pośladka podczas siedzenia, który zmniejsza ustawienie kończyny w rotacji zewnętrznej. Ból pośladka przy dotyku mięśnia gruszkowatego (mięsień znajduje się mniej więcej na wysokości tylnej kieszeni od spodni) ulega nasileniu. Pośladek nie tylko boli – odczuwalne bywa drętwienie i mrowienie tej okolicy. Zdarza się, że ból promieniuje wzdłuż kończyny, dlatego zespół mięśnia gruszkowatego bywa mylony z rwą kulszową.
Jak leczyć?
W leczeniu stosuje się przede wszystkim różne typy masażu (funkcyjny, głęboki) oraz neuromobilizację (terapię manualną układu nerwowego). Cenne są także prawidłowo dobrane ćwiczenia na ból pośladków – rozluźniające, rozciągające i wzmacniające.
Zwyrodnienie stawu biodrowego – ból biodra, pachwiny i pośladka
Zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu biodrowego (koksartrozy) mogą zachodzić przez wiele lat, nie dając wyraźnych objawów. Z czasem chory zaczyna odczuwać coraz silniejsze dolegliwości.
Koksartroza występuje zazwyczaj jednostronnie, może powodować zatem jedynie ból w prawym biodrze i pośladku oraz pachwinie, podczas gdy funkcje lewej kończyny pozostają w normie. Poza bólem występują zesztywnienie i ograniczenie ruchomości w stawie, osłabienie kończyny czy trzeszczenia stawu podczas chodzenia. Typowe jest także utykanie chorego.
Jak leczyć?
Wybór metod leczenia jest indywidualny, zależny od potrzeb danego pacjenta. Poza lekami o działaniu przeciwbólowym i zwalczającym stan zapalny wykorzystuje się zróżnicowane techniki z zakresu kinezyterapii i fizykoterapii. Jeżeli działania te są nieskuteczne, lekarz może zadecydować o zastosowaniu leczenia bardziej inwazyjnego, np. endoprotezoplastyce stawu biodrowego, czyli zastąpieniu zniszczonych struktur stawu sztuczną konstrukcją.
Istnieje znacznie więcej możliwych przyczyn bólu w pośladkach. Każdy przypadek wymaga indywidualnego wywiadu i przeprowadzenia określonych badań. Zdecydowanie inne postępowanie konieczne jest, kiedy występuje ból pośladków po operacji kręgosłupa (którego powodem może być np. odnowienie usuniętej przepukliny kręgosłupa), inne – gdy pojawia się ból pośladków po zastrzykach (za które z reguły odpowiada podrażnienie mięśnia i wystarczające może być rozmasowanie bolącego miejsca). Przedłużających się dolegliwości nie można bagatelizować.
