Najczęstsze zimowe urazy – urazy kończyn dolnych, złamania, zwichnięcia
Wraz z nadejściem zimy, rozpoczyna się sezon urazów ortopedycznych. Stłuczenia, zwichnięcia i czy złamania dotyczą przede wszystkim kończyn dolnych. Jakie struktury najczęściej ulegają kontuzjom i jak je rozpoznać?
Spis treści
Złamania – złamana noga
Złamanie to najpoważniejsze spośród urazów w obrębie układu ruchu. Mówimy o nim, wówczas gdy dochodzi do przerwania ciągłości tkanek kostnych. Jeśli dodatkowo naruszona zostanie powłoka skórna (powstanie rana), mamy do czynienia ze złamaniem otwartym.
Złamanie nogi zimą to najczęściej efekt upadku na oblodzonej nawierzchni. Przyczyną bywają także typowe dla tego okresu aktywności sportowe, takie jak nieudane zjazdy narciarskie czy saneczkowe. Złamaniu może ulec właściwie każda kość kończyny dolnej, m.in. kość piszczelowa, kość strzałkowa, biodrowa czy kość uda. Uszkodzenie tego typu manifestuje się silnym bólem i szybko postępującym obrzękiem. Noga jest nienaturalnie ułożona, a jej ruchomość ograniczona do zera.
Skręcenia – skręcenie nogi, kolana, kostki.
Skręcona noga to kolejny sezonowy uraz typowy dla miesięcy zimowych. W istocie jest do naciągnięcie, naderwanie lub całkowite zerwanie więzadła, skutkujące utratą stabilności stawu. Uraz objawia się nagłym, ostrym bólem, opuchlizną i znacznym zasinieniem newralgicznej okolicy.
Do skręcenia kostki (skręcenia stawu skokowego) prowadzi nieprawidłowe ułożenie stopy względem podłoża – nietrudno o to na śliskich krawężnikach czy schodach. Przyczyną może być także brak rozgrzewki przed jazdą na łyżwach, a nawet zbyt duże obciążenie podczas wyprawy na zaśnieżony szlak.
Skręcone kolano to z kolei uraz typowy dla narciarzy – w związku z tym, że stopa pozostaje dobrze ustabilizowana w bucie, największe siły oddziałują właśnie na struktury kolana. Leczenia ortopedycznego wymaga najczęściej uszkodzone więzadło krzyżowe przednie (ACL), które pełni funkcję najważniejszego stabilizatora. Naderwanie więzadła kolanowego powoduje silny ból i opuchliznę. Dochodzi do wysięku płynu stawowego, co potocznie nazywamy wodą w kolanie. Staw przeskakuje, słyszalne są trzaski i chrupot.
Zwichnięcia nogi lub kostki
Przy zwichnięciu nogi objawy są bardziej dotkliwe. Zwichnięcie stawu skokowego jest bowiem poważniejsze niż skręcenie. O ile skręcona kostka to w istocie uszkodzenie jedynie tkanek miękkich, o tyle przy zwichnięciu kość ulega przemieszczeniu, a uszczerbek ponosi też torebka stawowa i więzadła. Zimą na zwichnięcia najbardziej narażeni są amatorzy biegów, trenujący na nierównym, pokrytym śniegiem podłożu.
Jak rozpoznać zwichnięcie? Ból w kostce jest przeszywający, utrudnia nawet najmniejszy ruch. Charakterystyczna jest zmiana kształtu stawu oraz znaczny obrzęk. Po zwichnięciu kostki objawy tego typu powinny skłonić do jak najszybszej konsultacji z lekarzem, który nastawi kość.
Stłuczenia kończyn dolnych
Stłuczenia należą najmniej poważnych kontuzji zimowych. Zazwyczaj stłuczone kolano czy stopa to efekt upadku, podczas którego dochodzi do niewielkiego uszkodzenia leżących pod skórą tkanek i mięśni. Konsekwencją tego rodzaju kontuzji jest ból o niewielkim nasileniu, obrzęk i wylew podskórny widoczny jako krwiak.
Jeśli obite kolano to rezultat niefortunnego potknięcia podczas spaceru, zwykle nie jest konieczne zaopatrzenie medyczne. Wystarczające okazują się domowe sposoby w postaci zimnych okładów na bolące miejsce. Silne stłuczenie kolana może wymagać odciągnięcia nadmiaru płynu, stosowania maści przeciwobrzękowych i przeciwbólowych.
Jak przygotować się do sportów zimowych?
Aby zapobiegać kontuzjom zimowym, należy odpowiednio przygotować się do każdej aktywności. Prawidłowa rozgrzewka to najlepsza forma profilaktyki bolesnych urazów.
Rozgrzewkę przed nartami czy snowboardem warto rozpocząć jeszcze przed wyjazdem, aktywizując podczas ćwiczeń na siłowni mięśnie brzucha, pośladków, ud i łydek – to właśnie one najciężej pracują podczas szaleństw na śniegu.
Ćwiczenia na rozgrzewkę należy wykonać też przed samym wejściem na stok. Wystarczy 15-minitowa rozgrzewka w miejscu – wykonajmy kilka wypadów nóg w przód i w tył, kilkanaście skłonów, krążenia ramion, głowy i kolan.
