Bolące kolana przy zginaniu – przyczyny bólu i sposoby leczenia
Specjaliści szacują, że każdy kilogram masy ciała obciąża kolano od 2 do 3 razy bardziej w momencie, gdy jest ono w pozycji zgiętej. Wchodzenie i schodzenie po schodach, długotrwałe siedzenie, schylanie się i inne aktywności wymagające zginania stawu wprawiają w ruch szereg struktur, takich jak kości, więzadła i mięśnie. Praca w obciążeniu naraża je na szereg dysfunkcji, a ból kolana przy zginaniu może oznaczać problem z każdą z nich. Przyjrzyjmy się najczęstszym przyczynom występowania dolegliwości oraz metodom ich leczenia.
Spis treści
Jak pracuje kolano?
Kolano jest stawem zawiasowym, dlatego też swobodnie może się zginać i prostować. W momencie wykonywania tego ruchu ściśle współpracuje ze sobą wiele elementów – rozluźniają i napinają się mięśnie, płynnie porusza się kość piszczelowa i udowa, rzepka przesuwa się w górę i w dół przez rowek w kości udowej, ruchoma chrząstka nieznacznie zmienia swój kształt. Stabilność zapewniają więzadła, które zapobiegają nadmiernemu ruchowi kości.
Upadek, uderzenie czy proces chorobowy zaburzają harmonijne działanie tych elementów. Poza bólem często pojawiają się zwykle inne uciążliwe objawy, takie jak obrzęk, zaczerwienienie, ograniczenie zakresu ruchomości czy odgłosy trzaskania przy próbie wyprostowania i zgięcia.
Dlaczego kolano boli przy zginaniu? Najczęstsze przyczyny
Przeciążenie, uraz i stan chorobowy – to właśnie te trzy czynniki najczęściej determinują występowanie bólu przy zginaniu kolana. Dolegliwości lokalizują się w rożnych częściach stawu – pacjenci skarżą się na ból z tyłu, pod kolanem, z przodu, nad rzepką, po wewnętrznej i zewnętrznej stronie stawu. Miewa on charakter ostry i kłujący bądź tępy i rozlany, może pojawić się nagle lub nasilać się stopniowo. Co najczęściej go wywołuje?
- Kolano biegacza. W medycznej terminologii określane jako zespół rzepkowo-udowy jest wynikiem stałego przeciążenia stawu i najczęściej dotyczy osób systematycznie uprawiających sporty, takie jak bieganie, ale i kolarstwo, piłkarstwo czy narciarstwo. Tępy ból lokalizuje się z przodu kolana – tuż pod i po bokach rzepki. Nasila się przy kucaniu, schodzeniu ze schodów czy po dłuższym siedzeniu. U niektórych pacjentów poza bólem pojawia się „strzelanie” w kolanie podczas zginania i prostowania. Objawy rozwijają się stopniowo.
Sprawdź także: Kolano biegacza – jak się objawia i jak leczyć ból?
- Zapalenie kaletki maziowej. W stawie kolanowym znajdują się kaletka nadrzepkowa, przedrzepkowa oraz podrzepkowa. Mają one postać niewielkich woreczków wypełnionych płynem, a ich zadaniem jest zmniejszenie tarcia pomiędzy strukturami, na które podczas ruchu stawu oddziałują siły zewnętrzne. Stan zapalny może pojawić się np. na skutek urazu, ale też długotrwałego i powtarzalnego ucisku (dlatego nierzadko dotyka m.in. osób układających płytki). Sygnalizuje go spuchnięte kolano i ból przy zginaniu, który może promieniować wzdłuż całej kończyny, a także ocieplenie skóry okolic stawu.
- Torbiel Bakera. Ból pod kolanem z tyłu przy zginaniu to w wielu przypadkach objaw nadmiernego wydzielania płynu stawowego, gromadzącego się w tylnej części stawu. Płyn uwypukla torebkę stawową, tworząc torbiel, co można wyczuć jako zgrubienie pod kolanem. Powodów nadprodukcji płynu jest wiele, m.in. uszkodzenie więzadeł, łąkotek, choroby zwyrodnieniowe, choroby reumatologiczne. Ból utrudnia zginanie nogi w kolanie, nierzadko pojawia się sztywność.
- Uszkodzenie łąkotki. Po obydwu stronach stawu pomiędzy kością piszczelową a udową znajdują się struktury przypominające gąbki, które zabezpieczają chrząstkę stawową przed ścieraniem. Ból kolana przy zginaniu po zewnętrznej stronie może świadczyć o uszkodzeniu łąkotki bocznej, po wewnętrznej – łąkotki przyśrodkowej. Do ich uszkodzenia prowadzą silne urazy i przeciążenia, a także stany zwyrodnieniowe. Nagły, silny ból kolana przy zginaniu, obrzęk stawu, trzaski w kolanie, wrażenie jego blokowania, usztywnienia oraz niestabilności, to najbardziej charakterystyczne objawy kontuzji.
- Skręcenie kolana. Oznacza naderwanie lub całkowite zerwanie jednego z czterech jego więzadeł (ACL, PCL, MCL, LCL). Dochodzi do niego, kiedy przekroczony zostanie anatomiczny zakres ruchu stawu, np. podczas nagłego zatrzymania się, gwałtownej zmiany kierunku ruchu, zmniejszaniu prędkości biegu, a nawet przy tak prozaicznej czynności jak wysiadanie z samochodu. Uszkodzenie może mieć charakter od lekkiego naciągnięcia więzadeł i torebki stawowej po oderwanie więzadła razem z fragmentem kości. Spuchnięte kolano boli przy zginaniu, a dolegliwości nasilają się przy próbie wykonania ruchu. Typowe jest również wrażenie przeskakiwania w kolanie i jego „uciekania”.
Przeczytaj również: Przeskakiwanie w kolanie – co oznacza i jak sobie z nim radzić?
Przewlekły ból należy skonsultować z lekarzem. W oparciu o wyniki stosownych badań zdecyduje on o leczeniu, a następnie rehabilitacji, jeśli uzna, że jest ona niezbędna.
Ból kolana przy zginaniu – domowe sposoby
Leczenie domowe można zastosować w sytuacji, kiedy dolegliwości nie są nasilone.
Ból kolana przy zginaniu i prostowaniu w czasie lub bezpośrednio po aktywności fizycznej (np. po bieganiu) często jest sygnałem zbyt intensywnego treningu lub innych błędów treningowych. W takiej sytuacji należy poświęcić uwagę prawidłowemu wykonaniu rozgrzewki, zadbać o równowagę pomiędzy ćwiczeniami i odpoczynkiem oraz zmniejszyć czas trwania treningu. Jeśli to zawiedzie, warto pomyśleć o zmianie aktywności na taką, która w mniejszym stopniu obciąża stawy kolanowe, np. pływaniu.
Na silny ból kolana przy zginaniu w przypadku zapalenia stawów lub uczucia sztywności mogą pomóc ciepłe okłady, które poprawiają cyrkulację krwi. Z kolei zimny kompres przyniesie ulgę przy urazach i stłuczeniach mięśni, zwłaszcza kiedy towarzyszy im obrzęk.
Dowiedz się więcej: Zapalenie stawu kolanowego – leczenie, objawy i przyczyny
Noszenie ortezy kolana pomaga złagodzić ból i przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek. Nowoczesne ortezy stanowią doskonałą alternatywę dla opatrunków gipsowych, które niegdyś stosowane były przy najbardziej zaawansowanych urazach stawu kolanowego.
Krótkotrwale można stosować również dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), do których zalicza się m.in. ibuprofen i naproksen. Najlepiej sprawdzą się te w formie żelu lub maści, które można zaaplikować bezpośrednio na bolesne miejsce.
W domowym leczeniu kolana nierzadko wykorzystuje się również ortezy stawu kolanowego. To rodzaj zaopatrzenia medycznego, którego zadaniem jest stabilizacja i ograniczenie ruchomości kończyny. Orteza odciąża staw, więzadła i mięśnie, zapobiegając pogłębieniu się kontuzji, ale też chroni kolano przed kolejnym urazem. Jej prawidłowe użytkowanie sprzyja regeneracji tkanek i przyspiesza powrót do sprawności. Wyróżnia się stabilizatory miękkie, półsztywne i sztywne – o tym, jaki model wybrać, a także jak długo nosić ortezę, zawsze powinien zadecydować lekarz lub fizjoterapeuta. Przykładowo skarżącym się na ból kolan sportowcom zaleca się miękkie opaski na kolano, osobom, u których doszło do zerwania więzadła – skomplikowane i bardziej masywne stabilizatory z regulacją kąta. Wszystko zależy od indywidualnego stanu pacjenta.
Sprawdź również: Zerwanie więzadła w kolanie – dodatkowa rehabilitacja w domu
W naszym sklepie medycznym znajdziesz nie tylko różnego typu ortezy kolanowe, ale także szereg innych pomocy niezbędnych w rehabilitacji stawu kolanowego – od kul ortopedycznych przez wkładki do butów po szyny CPM. Sprawdź naszą ofertę online, odwiedź jeden z naszych punktów stacjonarnych lub skontaktuj się z nami, by zasięgnąć porady fizjoterapeuty. Zapraszamy!
