Przepuklina kręgosłupa – jakie są jej objawy i czy jest groźna?
Objawy przepukliny kręgosłupa początkowo mogą nie być nasilone, jednak z czasem, wraz z postępem choroby, stają się coraz bardziej dotkliwe. Dolegliwości nie ograniczają się jedynie do bólu pleców, choć ten jest zdecydowanie najbardziej charakterystycznym symptomem. Co powinno zwrócić naszą uwagę? Jakie mogą być skutki choroby?
Spis treści
Co to jest przepuklina kręgosłupa?
Przepuklina kręgosłupa, potocznie określana jako dyskopatia, to coraz powszechniej występująca choroba układu ruchu, wywołująca szereg uciążliwych objawów. Aby zrozumieć jej istotę, warto nieco bliżej przyjrzeć się temu, jak zbudowany jest kręgosłup.
Otóż składa się on z 24 kręgów, przez które przebiega kanał kręgowy i struktury nerwowe. Poszczególne kręgi oddzielają od siebie krążki międzykręgowe, czyli rodzaj dysków. Te ostatnie tworzy jądro miażdżyste (płynna galaretowata substancja) otoczone pierścieniem włóknistym. Rolą jądra jest zapewnienie kręgosłupowi elastyczności i znoszenie obciążeń. Pierścień zaś zapobiega przemieszczaniu się jądra.
W przebiegu przepukliny kręgosłupa dochodzi do pęknięcia lub całkowitego przerwania pierścienia i wypłynięcia jądra, które wywiera ucisk na nerwy, czego efektem są dotkliwe dolegliwości bólowe.
Przepuklina kręgosłupa może wystąpić we wszystkich odcinkach kręgosłupa, niemniej najczęściej diagnozuje się przepuklinę kręgosłupa lędźwiowego i przepuklinę kręgosłupa szyjnego, z uwagi na to, że to właśnie te fragmenty podlegają największym obciążeniom.
Sprawdź także: Ból kręgosłupa lędźwiowego – przeszywający i przewlekły ból pleców
Przyczyny przepukliny kręgosłupa
Dyskopatię najczęściej wywołują zmiany typu przeciążeniowego. Rozwojowi choroby sprzyja przede wszystkim siedzący tryb życia oraz otyłość, choć w grupie ryzyka znajdują się również pacjenci po przebytych urazach oraz ci, którzy zmagają się ze zmianami w budowie kręgosłupa wynikającymi z predyspozycji genetycznych. Przepuklinę w kręgosłupie dość często rozpoznaje się również u osób narażonych na działanie wibracji, np. kierowców czy pracowników obsługujących ciężki sprzęt.
Przepuklina kręgosłupa może rozwinąć się ponadto na podłożu zmian powstających w przebiegu osteoporozy oraz przy wzmożonym napięciu mięśniowym. Bodźcem sprzyjającym pojawieniu się zmian chorobowych bywa również stała ekspozycja na stres.
Objawy przepukliny kręgosłupa
W przypadku przepukliny kręgosłupa objawy – ich charakter i nasilenie – zależne są od umiejscowienia zmian oraz ich rozległości.
- Dla przepukliny kręgosłupa lędźwiowego typowy jest ból w dolnej części pleców promieniujący do nóg. Nagły, ostry ból kręgosłupa emanujący w stronę pośladka, uda i podudzia aż ku stopie wskazuje zwykle na rwę kulszową. Może jej towarzyszyć osłabienie siły mięśniowej i drętwienie kończyny.
- Objawy przepukliny kręgosłupa piersiowego bywają mylone z problemami z sercem. Pojawia się bowiem opasający ból pleców obejmujący klatkę piersiową i brzuch. Ból może utrudniać oddychanie, nasila się przy kaszlu czy kichaniu. Jeśli przepuklina jest znacznych rozmiarów, często obserwuje się objawy neurologiczne w postaci drętwienia kończyn.
- Objawy przepukliny kręgosłupa szyjnego dotyczą okolic łopatki, karku, barku, ramienia, przedramienia i dłoni. Mówimy wówczas o rwie ramiennej lub rwie barkowej. Bolesne mięśnie szyi i karku stają się wrażliwe na dotyk, nierzadko dołącza wrażenie mrowienia tych okolic. Dodatkowo mogą pojawić się przewlekłe bóle głowy czy szumy w uszach.
Im bardziej rozległa przepuklina w kręgosłupie, tym objawy są intensywniej wyrażone.
Czy przepuklina kręgosłupa jest groźna?
Symptomy dyskopatii bywają niezwykle dotkliwe, ich nasilenie może być tak duże, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Ból, osłabienie siły mięśni i parastezje (mrowienie i drętwienie kończyn) mogą powodować znaczne trudności z poruszaniem. W najgroźniejszych przypadkach przepuklina kręgosłupa typu lędźwiowego powoduje zaburzenia w funkcjonowaniu odbytu, trudności z oddawaniem moczu czy zaburzenia erekcji.
Zaniedbanie leczenia grozi dalszym rozwojem choroby i całkowitym wyłączeniem pacjenta z większości aktywności. Co więcej, zmagania z przewlekłym bólem i utratą samodzielności to znaczne obciążenie psychiczne, niosące ryzyko powstania zaburzeń na tle psychicznym, przede wszystkim o charakterze depresyjnym
Przeczytaj również: Jak uśmierzyć ból kręgosłupa? 5 domowych sposobów
Czy przepuklina kręgosłupa może „zniknąć”?
Zdarza się, że przepuklina kręgosłupa ulega wchłonięciu. Jest to możliwe za sprawą działania tzw. komórek żernych, czyli fagocytów, które, mówiąc obrazowo, „zjadają” treść znajdującą się poza pierścieniem włóknistym. O tym, na ile jest to prawdopodobne w dużej mierze decyduje wielkość przepukliny kręgosłupa. Paradoksalnie – im jej rozmiar jest większy, tym większe szanse na jej cofnięcie. Wynika to z faktu lepszej dostępności do dysku wspomnianych fagocytów. Cofanie się przepukliny może być jednak długotrwałym procesem skazującym na długie miesiące uciążliwego bólu.
Przepuklina kręgosłupa – leczenie bezoperacyjne
Jeśli przepuklina kręgosłupa nie jest zaawansowana i nie powoduje dolegliwości neurologicznych, w pierwszej kolejności stosuje się leczenie zachowawcze. Podstawą jest ograniczenie aktywności fizycznej i zadbanie o odciążenie kręgosłupa. Lekarz zaleca jednocześnie szereg różnych działań z zakresu fizykoterapii (np. krioterapia, elektroterapia, terapia ciepłem) oraz farmakologii (środki przeciwbólowe, przeciwzapalne, zmniejszające napięcie mięśniowe). Ogromne znaczenie ma rehabilitacja ruchowa ukierunkowana na wzmocnienie mięśni przykręgosłupowych, grzbietu i brzucha.
Ważna jest również nauka utrzymywania prawidłowej postawy ciała, zachowania ergonomii pracy oraz, co istotne, snu. Ulgę w chronicznym bólu pleców może przynieść stosowanie odpowiednio dobranego materaca. Najlepiej postawić na materac ortopedyczny o średniej twardości, dostosowujący się do naturalnych krzywizn kręgosłupa, np. taki wykonany z pianki termoelastycznej, która zapewnia optymalne wsparcie kręgów.
Operacja przepukliny kręgosłupa
Operacyjne leczenie przepukliny kręgosłupa zaleca się w najcięższych przypadkach, kiedy u pacjenta występują niedowłady kończyn lub gdy po około 6 tygodniach od rozpoczęcia terapii zachowawczej, nie jest widoczna poprawa. Warto wiedzieć, że usunięcie przepukliny można obecnie przeprowadzić metodą endoskopową, która zakłada stosunkowo niewielką ingerencję w okoliczne tkanki – na plecach pacjenta wykonywane jest jedynie małe nacięcie, poprzez które lekarz może dotrzeć do zmienionego chorobowego miejsca przy użyciu odpowiednich narzędzi.
Silny ból pleców – nie tylko w przebiegu przepukliny, ale także innych zaburzeń w funkcjonowaniu kręgosłupa – świadczy zazwyczaj o tym, że proces chorobowy jest już zaawansowany. Najlepiej zatem postawić na profilaktykę, zwłaszcza jeśli, z racji wykonywanego zawodu czy predyspozycji genetycznych, jesteśmy szczególnie narażeni na problemy tego typu. Podstawą jest codzienna aktywność fizyczna oraz utrzymanie prawidłowego poziomu BMI.
