Kolano biegacza – jak się objawia i jak leczyć ból?

Osoby aktywnie fizyczne w dość dużym stopniu narażone są na różnego typu kontuzje. Jedną z najbardziej powszechnych jest kolano biegacza, które objawia się przede wszystkim bólem kolana w okolicach rzepki lub w części bocznej. Uraz wymaga odpowiedniego rozpoznania i podjęcia leczenia dostosowanego do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Spis treści
Czym jest kolano biegacza?
Kolano biegacza, czyli zespół pasma biodrowo-piszczelowego (ang. Iliotibial Band Syndrome, IBS), to jedna z najczęściej występujących kontuzji wśród osób praktykujących bieganie. Wbrew nazwie nie występuje jednak wyłącznie u zwolenników tej dyscypliny – w grupie ryzyka znajdują się także tenisiści, kolarze, wioślarze, narciarze, a także wszyscy ci, którzy uprawiają sporty wymagające wykonywania powtarzalnych ruchów kończyn w formie dynamicznych zgięć i wyprostów.
Przyczyną kolana biegacza jest przede wszystkim przeciążenie stawu kolanowego, jednak rozwojowi dolegliwości sprzyja również szereg innych czynników, w tym m.in. zaburzenie produkcji mazi stawowej, przykurcze mięśniowe czy nieprawidłowości w obrębie budowy rzepki.
Objawy kolana biegacza pojawiają się najczęściej na skutek błędów treningowych, np.:
- braku odpowiedniej rozgrzewki,
- wykonywania nadmiernie intensywnych ćwiczeń,
- nagłego zwiększenia intensywności ćwiczeń,
- długotrwałego biegania po bieżni bez zmiany kierunku
oraz nieprawidłowej regeneracji po odbytym treningu. Na ich wystąpienie narażone są również osoby, które mają tendencję do siadania z podkurczonymi nogami oraz chodzenia w butach na wysokim obcasie.
Przeczytaj również: Orteza na kolano – jak dobrać i gdzie kupić?
Kolano biegacza – objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem kolana biegacza jest ból kolana z boku lub w przedniej części. Ból nasila się w sytuacji, kiedy staw jest w pozycji zgiętej, np. podczas wchodzenia po schodach, długotrwałego siedzenia, wykonywania przysiadów, zbiegania z pochyłości. Ból w kolanie, określany przez pacjentów jako palący lub kłujący, promieniuje ku dołowi, największe nasilenie osiągając bezpośrednio po wysiłku.
Dodatkowo mogą występować:
- uczucie trzeszczenia w kolanie,
- wrażenie przeskakiwania w kolanie,
- obrzęk kolana,
- blokada w kolanie ograniczająca zakres ruchów.
Regularnie nawracający ból kolana u biegacza wymaga konsultacji z lekarzem ortopedą. Trzeba mieć świadomość, że zaniedbanie leczenia i kontynuowanie treningów mimo występowania symptomów może doprowadzić do znacznego zintensyfikowania objawów i rozwoju postaci przewlekłej.
Należy przy tym pamiętać, że nie każdy ból z boku kolana musi wskazywać na ten rodzaj kontuzji, dlatego konieczne jest odpowiednie rozpoznanie. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym mniej czasu będą wymagały leczenie i rehabilitacja.
Leczenie i rehabilitacja kolana biegacza
Sposób leczenia kolana biegacza jest zależny od stopnia zaawansowania zmian i decyduje o nim specjalista po wykonaniu badań (m.in. USG, RTG, artroskopii diagnostycznej). Warunkiem skuteczności podjętych działań jest przede wszystkim czasowe zaprzestanie dalszych treningów.
Leki
W farmakoterapii wykorzystuje się środki przeciwzapalne i przeciwbólowe (zwykle z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych) oraz preparaty przyspieszające regenerację chrząstki stawowej, w tym kwas hialuronowy, który może być podawany w postaci zastrzyków.
Fizykoterapia
W przypadku kolana biegacza fizykoterapia powinna odbywać się równolegle ze stosowaniem wspomnianych preparatów. Specjaliści podkreślają, że jest ona konieczna, by osiągnąć trwałe efekty. Może obejmować szereg zabiegów o zróżnicowanym działaniu. Stosowane są m.in.:
- krioterapia i jonoforeza – łagodzą ból i niwelują stan zapalny;
- ultradźwięki i laseroterapia – przyspieszają gojenie uszkodzonych tkanek;
- masaż manualny i plastrowanie – mają działanie rozluźniające.
Pomocne jest również stosowanie ortezy na kolano, która odciąża staw i łagodzi ból, co przyspiesza powrót do pełnej sprawności.
Ortezy stawu kolanowego dostępne w naszym sklepie internetowym: Rehband 105230 – Orteza stawu kolanowego 3mm, Rehband 105417 – Orteza stawu kolanowego 7mm, Orteza stawu kolanowego Active Line Knee Support.
Przeczytaj również: Ból kolan w nocy – gdzie należy upatrywać przyczyny?
Rehabilitacja kolana biegacza
W przebiegu kolana biegacza rehabilitacja ma charakter etapowy. W pierwszym kroku zaleca się wykonywanie ćwiczeń izometrycznych, których zadaniem jest wzmocnienie mięśni, oraz ćwiczeń rozciągających. Następnie wprowadza się ćwiczenia oporowe mające na celu poprawę elastyczności tkanek oraz zwiększenie stabilności stawu, a na końcu – trening funkcjonalny z obciążeniem.
Bardzo ważne jest, by rehabilitacja odbywała się pod okiem wykwalifikowanego fizjoterapeuty, który dobierze ćwiczenia stosowanie do specyfiki kontuzji. Pacjent może rozpocząć samodzielne wykonywanie ćwiczeń dopiero wówczas, gdy nabierze odpowiedniej wprawy i doświadczenia, o czym decyduje specjalista.
Jeżeli wszystkie powyższe metody zachowawcze zawiodą, konieczne może być przeprowadzenie artroskopii leczniczej – mało inwazyjnego zabiegu, podczas którego naprawia się uszkodzone struktury.
Jak długo trwa leczenie kolana biegacza?
Długość leczenia jest kwestią indywidualną, zdarza się, że terapia trwa nawet kilka miesięcy. Do treningów można powrócić dopiero w momencie, kiedy ból kolana ustąpi całkowicie – zbyt wczesna aktywizacja grozi bowiem wznowieniem kontuzji. Ważne, by obciążenie treningowe zwiększać stopniowo i uważnie obserwować, czy występują jakiekolwiek dolegliwości. Ich pojawienie się stanowi sygnał, że trening jest zbyt intensywny lub został rozpoczęty za wcześnie.