Pulsoksymetr – jaki wybrać, do czego służy? Wskazania do zastosowania

Pandemia COVID-19 sprawiła, że wiele dotychczas nieznanych pacjentom urządzeń czy środków, stało się elementami ich codzienności. Najlepszym przykładem jest pulsoksymetr napalcowy, wykorzystywany do pomiaru tętna oraz mierzenia saturacji.
Urządzenie do monitorowania stanu zdrowia pacjentów z COVID-19 niewymagających hospitalizacji, stał się w pewnym momencie jednym z najczęściej kupowanych sprzętów medycznych do użytku domowego. Nie jest to jednak jedyny przypadek, w którym przydaje się pulsoksymetr. Jaki wybrać, kiedy warto zdecydować się na zakup pulsoksymetru i jaki jest najlepszy pulsoksymetr – o tym przeczytasz w przygotowanym przez nas artykule.
Spis treści
Czym jest pulsoksymetr i jak działa?
Pulsoksymetria jest techniką pomiaru saturacji, która umożliwia także pomiar tętna. Ta nieinwazyjna metoda pozwala przezskórnie monitorować nasycenie krwi tlenem. Natomiast urządzenie do pomiaru saturacji krwi nazywane jest pulsoksymetrem. Czujniki lub całe narzędzie pomiarowe umieszcza się na palcu, małżowinie usznej lub skrzydełkach nosa. Sprzęt działa na zasadzie spektrofotometrii transmisyjnej, a poziom saturacji wyrażany w procentach obliczany jest jako stosunek utlenowanej hemoglobiny do liczby wszystkich wiązań.
Wynik pomiaru saturacji, który uznawany jest za prawidłowy, mieści się – w zależności od źródeł – w przedziale 95-98% lub 96-100%. Mowa tu o dorosłych i zdrowych osobach. Natomiast poziom saturacji u noworodków powinien mieścić się w przedziale 91-96%.
Pomiar saturacji dający wartości poniżej 90% uznaje się za nieprawidłowy i może wskazywać na niewydolność oddechową.
Ryzyko błędów pomiarowych
Na uzyskiwany wynik pomiaru mogą mieć wpływ różne czynniki, stąd dokonując samodzielnych pomiarów, dobrze mieć na uwadze ryzyko powstawania błędów pomiarowych. Na dokładność pomiaru negatywnie wpływają:
- drżenia mięśni oraz ruchy pacjenta,
- upośledzony obwodowy przepływ krwi,
- grzybica lub lakier umieszczony na płytce paznokcia (gdy pacjent stosuje pulsoksymetr napalcowy),
- zewnętrzne źródła światła w otoczeniu badanego (do kontroli saturacji warto wybrać zacienione miejsce).
O jakiej wiarygodności pomiaru saturacji przy pomocy pulsoksymetru można mówić? Nowoczesny, dobry pulsoksymetr, wykazuje błędy na poziomie +/- 1-2% przy zakresie pomiarowym 70-100%. Dokładność pomiaru, gdy uzyskany wynik jest poniżej 70%, uznawana jest za niewielką (mało wiarygodny pomiar).
Kiedy skorzystać z pulsoksymetru? Wskazania medyczne i nie tylko
Pulsoksymetr, który umożliwia pomiar pulsu oraz pomiar saturacji, wykorzystuje się w przypadku:
- osób cierpiących na choroby układu oddechowego (astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc),
- występowania chorób układu krążenia,
- osób wymagających kontroli pooperacyjnej,
- skrajnie niedożywionych pacjentów (np. za sprawą anoreksji, wyniszczenia spowodowanego chorobą nowotworową),
- wcześniaków – pomiar pulsu oraz pomiar saturacji jest ważnym elementem kontroli ich stanu zdrowia.
Jaki pulsoksymetr wybrać?
Odpowiedź na pytanie, jak wybrać najlepszy pulsoksymetr lub na co zwrócić uwagę, kupując pulsoksymetr, nie jest wcale prosta. By ją uzyskać, warto ustalić priorytety i na tej podstawie wybrać odpowiedni dla siebie, czyli tym samym najlepszy pulsoksymetr. Dla każdej osoby „przydatne funkcje” mogą oznaczać zupełnie coś innego.
Przykładowo: kupując pulsoksymetr dla osoby starszej warto wybrać ten, który ma czytelny wyświetlacz. Pulsoksymetr wyposażony w automatyczny wyłącznik będzie dobry dla pacjentów, u których pojawiają się problemy z pamięcią lub po prostu zdarza im się zapominać o wyłączaniu sprzętów.
Na pewno warto wiedzieć o tym, że pulsoksymetr medyczny ma wyższą dokładność pomiaru pulsu oraz pomiaru saturacji w porównaniu do odczytów uzyskiwanych z opasek sportowych czy zegarków elektronicznych, za których pośrednictwem również można dokonywać pomiaru pulsu.
Gadżety sportowe kontra urządzenia medyczne
Nowoczesne zegarki wyposażone są w rozmaite przydatne funkcje – również te pozwalające na kontrolę niektórych parametrów układu krążenia. Trzeba jednak mieć świadomość, że ich dokładność pomiaru jest niższa od tego, które pozwalają uzyskać urządzenia medyczne. Takie opaski czy zegarki pomagają w kontroli ogólnego stanu zdrowia, ale to pulsoksymetr medyczny (z certyfikacją) charakteryzuje wysoka dokładność pomiaru.
Kupując pulsoksymetr do użytku domowego, zwłaszcza oczekując, by był to dobry pulsoksymetr, warto wybrać sprzęt opatrzony odpowiednią certyfikacją CE wraz z numerem jednostki uczestniczącej w tejże certyfikacji.
Jak się okazuje, sprzęt do mierzenia saturacji, jakim jest pulsoksymetr, wybrać wcale nie tak łatwo. Decydując się na urządzenie do samodzielnych pomiarów, należy dokładnie sprawdzić jego specyfikację i oznaczenia, aby nie kupić podrobionego sprzętu do pomiaru tętna.
Cechy pulsoksymetru, na które warto zwrócić uwagę
Rynek produktów dla osób mających choroby układu oddechowego (np. niewydolność oddechową) i wymagających regularnego mierzenia saturacji, jest naprawdę bogaty. To naturalnie rodzi wszelakie pytania o pulsoksymetr: jaki wybrać, na jakiej podstawie wybrać najlepszy pulsoksymetr, czy pulsoksymetr napalcowy nadaje się do pomiaru pulsu i czy daje realny pomiar tętna.
Zwróć uwagę na pulsoksymetr wyposażony w/mający następujące cechy:
- certyfikat CE z numerem jednostki certyfikującej,
- czytelny wyświetlacz (może być również kolorowy),
- pomiar tętna: zakres pomiaru (określana w uderzeniach na minutę),
- określony dopuszczalny obwód palca,
- długi czas pracy baterii,
- nasycenie krwi tlenem: dokładność pomiaru +/-2%,
- niska waga – zwłaszcza jeśli pulsoksymetr chcesz kupić z myślą o osobie, która ma regularnie wykonywać pomiar tętna i saturacji – również w podróży,
- wskaźnik poziomu baterii – warto wybrać pulsoksymetr wyposażony w taki wskaźnik, by nie zostać zaskoczonym nagłym rozładowaniem urządzenia,
- szybkie wykonywanie pomiaru – może być to istotna cecha w przypadku, jeśli chcesz pulsoksymetr kupić z myślą o dzieciach.
Przed podjęciem ostatecznej decyzji zastanów się, do czego przede wszystkim potrzebny jest Ci pulsoksymetr. Jaki wybrać? Ten, który spełnia najważniejsze dla Ciebie kryteria. Niezależnie od tych priorytetowych cech, Na pewno warto, jeśli dysponujesz budżetem między 200-400 złotych do wydania na pulsoksymetr, wybrać ten opatrzony certyfikatem i tym samym gwarantujący rzetelniejsze wyniki.
Chcesz kupić pulsoksymetr? Zapoznaj się z ofertą na stronie: Sprzęt medyczny i pulsoksymetry
Bibliografia
Bartosiński, A. Neurofizjologiczna, wieloparametryczna metoda oceny sprawności psychofizycznej człowieka. Podrozdział: Pulsoksymetria (pomiar saturacji SpO2), dostęp: 09.07.2023 https://wihe.pl/docs/doktoraty/AndrzejBartosinski/Praca-doktorska.pdf.
Czerska, I. Kierunki rozwoju branży medycznej w kontekście pandemii COVID-19. [w:] Nowak, W., Szalonka K. (red). Zdrowie i style życia. Ekonomiczne, społeczne i zdrowotne skutki pandemii. E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego 2021.
Linowski, B. Szkiełko i oko, czyli przegląd nowinek sprzętowych. Menedżer Zdrowia. 2018;(6):60-61.