Worki stomijne – sposób na aktywne życie ze stomią

Jak wybrać worek stomijny, by nie przeciekał i nie powodował podrażnień? Na jaki rodzaj worka się zdecydować – jedno- czy dwuczęściowy? Ile kosztuje sprzęt stomijny i czy jest refundowany? Przeczytaj nasz poradnik, dobierz odpowiednie zaopatrzenie i nie rezygnuj z aktywnego życia!
Spis treści
Życie ze stomią może być aktywne!
Stomia (odbyt brzuszny, przetoka jelitowa, przetoka moczowa, sztuczny odbyt) to chirurgicznie utworzone połączenie pomiędzy przewodem pokarmowym bądź układem moczowym a skórą na brzuchu. Umożliwia ona wydalanie produktów przemiany materii (kału lub moczu) w sytuacji, kiedy proces ten nie może zachodzić w sposób naturalny, np. na skutek chorób czy urazów w obrębie jamy brzusznej.
Jak wygląda stomia i jakie są jej rodzaje?
Stomia jest różowoczerwonym, okrągłym otworem o średnicy do 5 mm, wystającym nieco ponad skórę. Stomia nie boli, ponieważ nie jest unerwiona. O tym, gdzie się znajduje, decyduje jej rodzaj.
- Kolostomia – na powierzchnię wyprowadzone jest światło jelita grubego. Chirurg wywija błonę śluzową jelita i przyszywa ją do skóry. Stomię jelita grubego wyłania się np. po usunięciu odbytnicy, zwykle w lewym podbrzuszu poniżej pępka.
- Ileostomia – wyłonienie na powierzchnię brzucha fragmentu jelita cienkiego, najczęściej po usunięciu jelita grubego i odbytnicy. Stomię jelita cienkiego lokalizuje się w prawym podbrzuszu poniżej pępka.
- Urostomia – połączenie pomiędzy skórą a moczowodami, pęcherzem moczowym lub nerkami. Najczęściej znajduje się po prawej stronie brzucha.
Życie ze stomią nie musi, wbrew pozorom, oznaczać rezygnacji z aktywnego życia. Dzięki doborowi odpowiedniego sprzętu stomijnego nadal możesz pracować, realizować swoje pasje i udzielać się towarzysko. Podstawą jest właściwa pielęgnacja stomii oraz stosowanie dobrej jakości worków stomijnych.
Worki stomijne – co to takiego?
Worki stomijne to specjalistyczne pojemniki przeznaczone do zbiórki moczu lub kału. Noszone pod ubraniem pozostają niewidoczne dla otoczenia. Są wodoodporne, dzięki czemu nie ma potrzeby zdejmowania ich na czas kąpieli. Zależnie od rodzaju stomii stosuje się worki otwarte lub worki zamknięte.
Worki stomijne – jakie wybrać?
O tym, jak wybrać worek stomijny, decyduje rodzaj utworzonej przetoki.
W przypadku kolostomi najbardziej zalecane są worki stomijne zamknięte, przeznaczone do użytku jednorazowego. Nie wymagają opróżnienia – po napełnieniu worek należy zmienić na nowy. Warto wybierać modele zaopatrzone w filtr odprowadzający gazy, co zapobiegnie pęcznieniu worka.
Worki otwarte najczęściej używane są przez pacjentów w ileostomią. Dzięki specjalnym zapinkom możesz je opróżnić, opłukać i wykorzystać ponownie. W tym przypadku także lepiej sprawdza się sprzęt z filtrem.
Worek urostomijny wyposażony jest w kranik odprowadzający mocz oraz system antyrefluksowy uniemożliwiający cofanie się płynu. Zapobiega to rozwojowi stanów zapalnych w obrębie układu moczowego.
Jakie worki stomijne są najlepsze?
Worki stomijne występują w wersji jedno- i dwuczęściowej. W modelach jednoczęściowych płytka jest połączona z workiem na stałe. Zwykle wybierają je osoby z kolostomią, zmieniające sprzęt stomijny każdego dnia. Worek stomijny dwuczęściowy nie wymaga odklejania płytki podczas wymiany worka. Częściej stosowany jest przez pacjentów z urostomią oraz ileostomią.
Dobrej jakości zaopatrzenie stomijne powinno być całkowicie szczelne i wyposażone w wysokiej jakości filtr. Musi chronić skórę przed powstawaniem odparzeń i podrażnień, a także cechować się wysokim komfortem użytkowania. Jeśli worek stomijny odkleja się, przecieka lub uwiera – jest nieprawidłowo dopasowany i konieczna jest jego wymiana.
Jak często zmieniać worek stomijny?
Częstotliwość zmiany worka stomijnego zależy od jego typu. Worki jednoczęściowe należy zmieniać codziennie po napełnieniu, worki dwuczęściowe zmienia się co 3-4 dni, zależnie od potrzeb.
Ważny jest także właściwy proces pielęgnowania pacjenta ze stomią. Jeszcze przed opuszczeniem szpitala Ty lub Twój opiekun zostaniecie w tym zakresie przeszkoleni przez personel medyczny. Dowiesz się, jak zmieniać worki stomijne, by nie dochodziło do przecieków, jak często to robić oraz w jaki sposób dbać o skórę wokół stomii.
Jeśli wybór okaże się nietrafiony bądź pojawi się problem z prawidłowym założeniem worka, możesz skorzystać z fachowej pomocy naszych specjalistów, którzy podczas wizyty domowej, pomogą dostosować właściwy worek stomijny i dokładnie przedstawią proces jego zakładania.
Ile kosztują worki stomijne?
Cena worków do stomii, zależnie od modelu czy marki, waha się w granicach kilkunastu złotych za sztukę, przy czym zwykle pacjenci zaopatrują się w większe pakiety. Konieczność regularnej wymiany worków oznacza wydatek rzędu kilkuset złotych w skali miesiąca. Wysokie koszty sprzętu stomijnego mogą być dla wielu pacjentów problematyczne, dlatego warto skorzystać z refundacji NFZ.
Worki stomijne – refundacja
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia worki stomijne są refundowane w 100 procentach ze środków NFZ. Oznacza to, że pacjent ze stomią może otrzymać je za darmo, przy założeniu, że ich cena nie przekroczy ustalonego limitu dofinansowania. Zależnie od typu stomii limity wynoszą:
- 300 zł dla pacjentów z kolostomią,
- 400 zł dla pacjentów z ileostomią,
- 480 zł dla pacjentów z urostomią.
Dofinansowanie obejmuje 90 sztuk jednoczęściowych worków samoprzylepnych (do jednorazowego użycia) lub, w równowartości ich kosztu, worki i płytki w systemie dwuczęściowym, lub inny sprzęt stomijny:
- zestawy irygacyjne,
- nocne zbiorniki na mocz,
- pasty, pudry oraz paski,
- półpierścienie, pierścienie o właściwościach uszczelniających lub gojących,
- produkty do usuwania sprzętu stomijnego lub do ochrony skóry wokół stomii.
Zlecenie na worki stomijne raz na trzy miesiące może wystawić m.in. chirurg, urolog (w przypadku ureostomii), lekarz POZ, lekarz medycyny rodzinnej, specjalista chorób wewnętrznych, a także pielęgniarka podczas kontynuacji leczenia. Po potwierdzeniu we właściwej komórce NFZ wniosek można zrealizować w sklepie medycznym, poradni stomijnej lub szpitalu, jeśli prowadzi on punkt dystrybucyjny.
Gdzie wyrzucać worki stomijne?
Zużyte worki stomijne oraz płytki można wyrzucać do kosza na śmieci w szczelnie zamkniętym worku. Nie należy spuszczać ich w toalecie.