Telerehabilitacja – czy zdalna fizjoterapia jest skuteczna?

26 września 2025Opieka długoterminowa

Za sprawą pandemii i związanych z nią obostrzeń, usługi z zakresu telemedycyny zyskały na popularności. Obecnie, kilka lat później, konsultacje na odległość są wręcz standardem i są stałą usługą dostępną w podmiotach medycznych, które chcą otaczać pacjentów opieką niezależnie od miejsca, w którym te osoby się znajdują.

Telerehabilitacja – nowy wymiar fizjoterapii czy chwilowa moda?

Choć może się wydawać, że konsultacja fizjoterapeutyczna online czy szeroko pojęta telerehabilitacja jest chwilową modą, to tak naprawdę jest to element wciąż rosnącej cyfryzacji oraz globalizacji. Chcemy korzystać z usług znanych i uznanych specjalistów bez konieczności dojazdu na drugi koniec kraju. Chcemy – jeśli tylko to możliwe – realizować wizyty w dogodnych dla siebie warunkach oraz czasie. Wiele wskazuje na to, że rynek usług cyfrowych, również w medycynie, z roku na rok będzie tylko rósł.

Jak to działa? Technologia w służbie Twojego zdrowia

Pojęcie telerehabilitacji jest dość szerokie i tak naprawdę nie ogranicza się wyłącznie do fizjoterapii. Formą takiej telerehabilitacji są m.in. rozwiązania stosowane w kardiologii, polegające na zdalnym kontrolowaniu postępów terapii czy funkcjonowania danych urządzeń. Telerehabilitacja to również spotkania z fizjoterapeutą online oraz z innymi specjalistami, np. w formie wideokonsultacji.

Jak działa telerehabilitacja w fizjoterapii? Jest to przede wszystkim wspomniana już i bardzo popularna fizjoterapia online w postaci konsultacji. Istotnym elementem takiego spotkania jest szczegółowy wywiad medyczny, podczas którego specjalista zadaje pytania dotyczące dolegliwości, historii chorób, przebytych zabiegów czy analizuje wyniki badań.

Mogą być to również ćwiczenia online z fizjoterapeutą, który najpierw pokazuje dane ćwiczenia, które pacjent powinien powtórzyć, a następnie – obserwując jego ruchy – koryguje ewentualne błędy i na bieżąco go instruuje.
Telerehabilitacja to również gry i aplikacje, angażujące do wykonywania kierunkowych zadań, a przez to np. usprawniające osłabione kończyny.

Sprawdź również: Dofinansowanie do sprzętu rehabilitacyjnego – refundacja NFZ kto może je otrzymać?

Czy telerehabilitacja jest skuteczna? Wskazania i przeciwwskazania

Skuteczność telerehabilitacji w dużej mierze będzie zależna od przypadku, w jakim zostanie ona zastosowana. Bardzo dobrze może sprawdzić się u pacjentów ze stosunkowo prostymi problemami zdrowotnymi, których stan nie wymaga wykonywania skomplikowanych testów funkcjonalnych, wymagających precyzyjnej oceny czy badań obrazowych.

Jednocześnie może być nie tyle formą terapii samej w sobie, ale jej uzupełnieniem, np. w przypadku pacjentów, którzy wymagają regularnego nadzoru, a jednocześnie z różnych przyczyn nie mogą za każdym razem pojawić się na standardowych stacjonarnych wizytach w gabinecie specjalisty. Tym samym telerehabilitacja pozwala zminimalizować bariery związane z odległością pacjenta od lekarza czy fizjoterapeuty i często w ten sposób zapewniać mu możliwość kontynuowania rehabilitacji po zabiegu. To zaś pośrednio przekłada się na efekty terapii, która – być może – bez takiej możliwości zostałaby przerwana ze względu na ograniczenia logistyczne.

Przegląd systematyczny Kairy i wsp. wskazuje na poprawę klinicznych wyników leczenia po wdrożeniu telerehabilitacji w stopniu co najmniej tak dobrym, jak przy klasycznym sposobie postępowania, mierzone m.in. poprzez systematyczność i frekwencję. Co ciekawe, satysfakcja pacjentów z korzystania z takich rozwiązań była wysoka, większa niż u samych fizjoterapeutów.

Efektywność telerehabilitacji pod lupą – co mówią badania?

Jeden z przeglądów literatury badawczej wskazuje, że preferencje pacjentów dotyczące formy terapii (klasycznej lub w formie telerehabilitacji) zależą od ich doświadczenia z różnymi formami fizjoterapii online i są powiązane również z ich opiniami o telerehabilitacji.

Pozytywnie na akceptację takiego rozwiązania wpływa:

• dostęp do rehabilitacji wśród pacjentów mieszkających w sporym oddaleniu od dużych ośrodków,
• ograniczenie liczby dojazdów na wizyty do ośrodka,
• szansa na wyższą systematyczność wykonywania ćwiczeń,
• uzyskiwanie podobnych efektów terapeutycznych co te uzyskiwane podczas stacjonarnej fizjoterapii,
• niższy koszt terapii.

Wyzwania i ograniczenia zdalnej fizjoterapii

Wyzwaniami, wskazywanymi w przywoływanym już przeglądzie literatury Jacennik i wsp., są przede wszystkim:

• w niektórych przypadkach konieczność zakupu lub wypożyczenia urządzeń, które zapewniają informację zwrotną, monitorujących pacjenta,
• konieczność dostępu do komputera i dobrej jakości połączenia internetowego oraz posiadania podstawowych kompetencji w zakresie obsługi urządzenia,
• ograniczenie kontaktu ze specjalistą,
• w niektórych przypadkach konieczność zaangażowania domownika w wykonywanie części ćwiczeń lub ich nadzorowanie,
• możliwość braku akceptacji programu rehabilitacji u osób z niższymi kompetencjami w zakresie obsługi technologii,
• ryzyko rezygnacji z programu rehabilitacji ze względu na brak bezpośredniego nadzoru, który bywa istotny dla części pacjentów.

Tym samym, jak w przypadku większości rozwiązań, można wskazać zarówno konkretne wady, jak i zalety telerehabilitacji.

Sprawdź również: Jaki sprzęt do rehabilitacji w domu?

Jak przygotować się do telerehabilitacji?

Jeśli telerehabilitacja ma przede wszystkim formę konsultacji fizjoterapeutycznej online, przygotuj przed jej rozpoczęciem swoją historię medyczną, wyniki badań, listę przyjmowanych leków. Możesz również zanotować pytania, które chcesz zadać podczas wizyty, jeśli obawiasz się, że je zapomnisz.

W przypadku rehabilitacji po kontuzji online, gdy Twoja telerehabilitacja w domu ma formę ćwiczeń, przygotuj odpowiednio swoje otoczenie. Odsuń przedmioty, które mogłyby utrudniać wykonywanie konkretnych ruchów czy wręcz stanowić niebezpieczeństwo np. ze względu na ryzyko poślizgnięcia się. Zgromadź w jednym miejscu wszystkie niezbędne sprzęty. Załóż również wygodny strój do ćwiczeń, najlepiej taki, który nie będzie krępował ruchów, ale jednocześnie w którym będzie dobrze widoczny ruch (lepiej sprawdzą się dopasowane ubrania).

Potrzebne akcesoria medyczne, które przydadzą się podczas rehabilitacji online znajdziesz w ofercie BRANDvital – https://www.brandvital.eu/produkty-medyczne/akcesoria-medyczne/.

Bibliografia
Glinkowski, W. Telerehabilitacja w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Polish Journal of Sports Medicine / Medycyna Sportowa 2021; 4(4); Vol. 37, 223-230.

Jacennik, B., Chmielewska-Ignatowicz, T. Glinkowski, W. Telerehabilitacja w chorobach narządu ruchu z perspektywy pacjenta – przegląd podsumowujący. [w:] Holistyczny wymiar współczesnej medycyny, Krajewska-Kułak i wsp. (red). Uniwersytet Medyczny w Białymstoku 2019, s. 592-605.

Grabowski, A. Możliwości wykorzystania systemów wspomagania rehabilitacji i zarządzania telerehabilitacją. Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy Warszawa 2019, dostęp: 22.09.2025. https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/89442/2020022621242&2G19_materialy_informacyjne.pdf