Kolano skoczka – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia

Kolano skoczka to częsta kontuzja sportowa, której przyczyną najczęściej jest długotrwałe przeciążenie więzadła rzepki. Objawia się kłującym bólem z przodu kolana, nasilającym się np. podczas wchodzenia po schodach. Terapia zależy od stopnia zaawansowania zmian – wykorzystuje się rehabilitację leczniczą lub zabieg operacyjny.
Spis treści
Kolano skoczka – co to jest i jakie ma przyczyny?
Kolano skoczka to potoczna nazwa entezopatii więzadła rzepki.
Rzepka, niewielka kość znajdująca się w środkowej części stawu kolanowego, połączona jest z kością piszczelową więzadłem właściwym. Umożliwia ona przenoszenie siły z mięśnia czworogłowego uda na podudzie. O kolanie skoczka mówimy, wówczas gdy dojdzie do powstania zmian przeciążeniowo-zwyrodnieniowych w obrębie wierzchołka tej struktury. Ich rozwój prowadzi do znacznego osłabienia więzadła, a z czasem może grozić jego całkowitym zerwaniem.
Przyczyną kolana skoczka jest najczęściej nadmierna aktywność sportowa. Problem dotyczy zwykle osób uprawiających dyscypliny związane – jak sama nazwa wskazuje – z wykonywaniem wyskoków, a więc koszykówkę, siatkówkę, piłkę nożną czy ręczną.
Rozwojowi entezopatii wiązadła rzepki sprzyjają:
- nieprawidłowe anatomiczne ustawienie rzepki,
- anatomiczne zaburzenia funkcji stopy (np. płaskostopie),
- osłabienie niektórych partii mięśni, np. mięśnia pośladkowego,
- nadmierna mobilność stawu kolanowego,
- nieprawidłowa technika lądowania po wyskoku,
- nadmierna masa ciała osoby trenującej.
Kolano skoczka bardzo często określane jest również jako tendinopatia lub zapalenie więzadła właściwego rzepki.
Objawy kolana skoczka – jak rozpoznać entezopatię?
Najbardziej charakterystycznym objawem kolana skoczka jest kłujący ból kolana z przodu, nasilający się przy podskokach, wchodzeniu po schodach czy przysiadach. Kolano jest spuchnięte, a zarys więzadła wyraźnie poszerzony. Entezopatia wywołuje także sztywność stawu oraz nieprzyjemne uczucie uciekającego, niestabilnego kolana. Może wywoływać utykanie i osłabienie mięśnia czworogłowego uda.
Sprawdź, co oznacza przeskakiwanie w kolanie
Kolano skoczka – stopnie uszkodzenia
Ze względu na poziom zaawansowania patologicznych zmian, wyszczególniono cztery stopnie uszkodzenia więzadła rzepki:
- stopień I – ból kolana pojawia się jedynie po aktywności fizycznej;
- stopień II – ból jest odczuwalny w czasie rozgrzewki, a następnie po zakończonym treningu, ustępując podczas gry;
- stopień III – ból w kolanie występuje w czasie gry, znacznie ją utrudniając;
- stopień IV – kolano boli cały czas, dochodzi do naderwania bądź zerwania więzadła rzepki.
Jakie badania wykonać, by zdiagnozować kolano skoczka?
Diagnostyka kolana skoczka opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim. Ortopeda zapyta, kiedy i w jakich okolicznościach pojawia się ból, jaką dyscyplinę sportową uprawiamy, poprosi o opisanie charakteru dolegliwości. Może wykonać testy prowokacyjne, np. rozciąganie więzadła. Aby sprawdzić, czy pojawia się ból rzepki przy dotyku oraz dokonać oceny stanu więzadła i jego przyczepów, wykona badanie palpacyjne.
W diagnostyce entezopatii więzadła rzepki cenne są również badania obrazowe – RTG, USG, a w bardziej skomplikowanych przypadkach – badanie MRI.
Jak leczyć kolano skoczka?
Dobór metody leczenia kolana skoczka uzależniony jest od stadium rozwoju kontuzji. W przypadku zmian I i II stopnia najczęściej wystarczające okazuje się leczenie zachowawcze z wykorzystaniem metody PRICE – ochrona (protection), odpoczynek (rest), chłodzenie (ice), ucisk (compression), uniesienie (elevation). Lekarz może zalecić także przyjmowanie doustnych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz lecznicze zabiegi rehabilitacyjne.

Ignorowane objawy kolana skoczka mogą się nasilać, dlatego nie należy ich ignorować.
Jeżeli zmiany są bardziej zaawansowane (występuje nawracający lub przewlekły ból i kłucie w kolanie) bądź doszło do zerwania więzadła, konieczne jest leczenie chirurgiczne. Podczas zabiegu usuwa się uszkodzone elementy tkanki, co ułatwia prawidłowe jej gojenie.
Rehabilitacja kolana skoczka
Rehabilitacja kolana w entezopatii więzadła rzepki jest niezwykle ważnym elementem usprawniania. W przypadku zmian I i II stopnia ma ona jednocześnie charakter leczniczy.
Jednym z najbardziej istotnych jej aspektów jest odpowiednie odciążenie kończyny przy użyciu specjalistycznej opaski lub ortezy na kolano. Stabilizator na kolano skoczka ogranicza możliwość wykonywania ruchu zgięcia nogi oraz pomaga ustabilizować rzepkę.
W celu pobudzenia komórek do regeneracji i poprawy ich odżywienia stosuje się zabiegi typu flossing (technikę bandażowania) czy masaż poprzeczny. Ważne jest rozciągnięcie napiętych mięśni i ich wzmocnienie poprzez wykonywanie ćwiczeń siłowych. Aby poprawić stabilność kolana i utrwalić wypracowane efekty, warto wykorzystać plastrowanie dynamiczne, czyli kinesiotaping. Oklejanie kolana przyspiesza procesy regeneracyjne i zmniejsza ryzyko odnowienia kontuzji.
Zabiegi i ćwiczenia na kolano skoczka
W leczeniu kolana skoczka zastosowanie znajdują również zabiegi fizykoterapeutyczne, m.in.:
- krioterapia – działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo;
- elektrostymulacja prądami o malej częstotliwości – wzmacnia mięśnie stawu kolanowego;
- magnetoterapia, ultradźwięki, laseroterapia – działają regenerująco i przyspieszają procesy gojenia.
Dobre efekty w leczeniu kolana skoczna przynosi fala uderzeniowa, czyli zabiegi z wykorzystaniem fal ultradźwiękowych o wysokim natężeniu. Dzięki głębokiej penetracji tkanek poprawiają ich metabolizm oraz łagodzą dolegliwości bólowe.
Ćwiczenia kolana z entezopatią więzadła rzepki służą poprawie stabilności stawu i wzmocnieniu mięśni. Zaczynamy od niezbyt wymagających ćwiczeń w odciążeniu, Stopniowo wprowadza się ćwiczenia oporowe, a następnie trening całej kończyny w obciążeniu.