Zapalenie ścięgna Achillesa – przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie ścięgna Achillesa to dolegliwość typowa dla osób aktywnych fizycznie. Przyczyną jest zazwyczaj przeciążenie ścięgna, które wyzwala proces zapalny, objawiający się silnym bólem i trudnościami w poruszaniu się. Jak rozpoznać zapalenie ścięgna Achillesa i jak wygląda jego leczenie?
Spis treści
- 1 Jakie są przyczyny zapalenia ścięgna Achillesa?
- 2 Objawy zapalenia ścięgna Achillesa
- 2.1 Ból ścięgna Achillesa i inne dolegliwości
- 2.2 Jak rozpoznać zapalenie ścięgna Achillesa – badania
- 2.3 Leczenie stanu zapalnego ścięgna Achillesa
- 2.4 Rehabilitacja i fizykoterapia
- 2.5 Orteza ścięgna Achillesa – sposób na ból podczas chodzenia
- 2.6 Kiedy konieczna jest operacja?
- 2.7 Proponowane artykuły:
Jakie są przyczyny zapalenia ścięgna Achillesa?
Ścięgno Achillesa (ścięgno piętowe) to największe ścięgno w ciele człowieka, rozciągające się pomiędzy mięśniem trójgłowym łydki a dolną częścią guza piętowego. Odpowiada za wykonywanie ruchu zgięcia podczas chodu, skoku i biegu – dzięki niemu możliwe jest odrywanie pięty od podłoża oraz stawanie na palcach.
Mimo że struktura ta jest dość mocna i wytrzymała, podlega chronicznemu obciążeniu, co z czasem czyni ją podatną na uszkodzenia. Powtarzające się mikrourazy sprzyjają rozwojowi procesu zapalnego, który wyzwala silne dolegliwości bólowe.
Zapalenie ścięgna Achillesa (tendinopatia) najczęściej występuje u osób aktywnych fizycznie, gdy trening jest zbyt intensywny lub gdy nie zostanie poprzedzony prawidłowo przeprowadzoną rozgrzewką. Na uraz tego typu narażeni są przede wszystkim biegacze, zwłaszcza ci, którzy długotrwale ćwiczą na pagórkowatym terenie, wymagającym naprzemiennych podbiegnięć i zbiegnięć.
Do innych przyczyn stanu zapalnego ścięgna Achillesa zalicza się:
- nieprawidłowości w obrębie biomechaniki stopy, łydki lub podudzia,
- noszenie źle dobranego obuwia, które nie zapewnia odpowiedniej stabilizacji pięty (sztywna podeszwa i elastyczny zapiętek),
- zmiany degeneracyjne postępujące wraz z wiekiem (m.in. osłabienie siły mięśniowej, nadmierna sztywność ścięgna, pogorszenie jego ukrwienia),
- schorzenia ogólnoustrojowe (np. dna moczanowa),
- nadmierna masa ciała i siedzący tryb życia sprzyjające powstawaniu przeciążeń.
Czy wiesz, co wywołuje przeskakiwanie w kolanie?
Objawy zapalenia ścięgna Achillesa
Zapalenie ścięgna Achillesa rozwija się stopniowo. Początkowo dolegliwości są słabo nasilone, przez co łatwo je zignorować.
Ból ścięgna Achillesa i inne dolegliwości
Najbardziej charakterystycznym objawem zapalenia jest ból pięty i dolnej części łydki. Najpierw pojawia się tylko po rozpoczęciu treningu i po jego zakończeniu, ustępując w trakcie ćwiczeń. Z czasem przechodzi w ból spoczynkowy, największe nasilenie osiągając po nocy.
Na skutek osłabienia mięśni w stopie, utrudnione staje się stawanie na palcach, a także wchodzenie i schodzenie ze schodów. Chorzy skarżą się także na sztywność łydki, opuchliznę newralgicznego miejsca i szczególnie silny ból ścięgna Achillesa przy dotyku.
Warto wiedzieć, że jeśli ostry ból pojawia się nagle, towarzyszy mu postępujący obrzęk i zasinienie, możemy mieć do czynienia z zerwaniem ścięgna Achillesa.
Przekonaj się, co wywołuje ból piszczeli
Jak rozpoznać zapalenie ścięgna Achillesa – badania
Wystąpienie objawów tego typu powinno skłonić nas do pilnej konsultacji z ortopedą. W postawieniu odpowiedniej diagnozy pomoże dokładne opisanie dolegliwości – momentu ich wystąpienia, lokalizacji i nasilenia. Lekarz może poprosić nas o wykonanie kilku ćwiczeń sprawdzających zakres funkcji stopy. Standardem jest wykonanie badania USG (przydatne jest również USG dynamiczne), rzadziej przeprowadza się rezonans magnetyczny oraz badanie RTG.
Leczenie stanu zapalnego ścięgna Achillesa
Bolące ścięgno Achillesa wskazujące na stan zapalny, wymaga wielotorowego i, często, długotrwałego, leczenia. Terapia może trwać kilka miesięcy, nawet pół roku, jednak stosowanie się do wszystkich zaleceń pozwala przywrócić prawidłowe funkcje kończyny.
Podstawą jest ograniczenie oddziaływania czynników stanowiących przyczynę urazu – przede wszystkim zaprzestanie wymagających treningów i odciążenie stopy. Pomocne są środki przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. naproksen, diklofenak, ibuprofen) dostępne w postaci tabletek, maści bądź żelów.
Czy wiesz, jakie są przyczyny opadającej stopy?
Rehabilitacja i fizykoterapia
Rehabilitacja w zapaleniu ścięgna Achillesa służy jego wzmocnieniu i rozciągnięciu. Ćwiczenia wykonywane pod okiem fizjoterapeuty poprawiają ruchomość oraz przywracają prawidłowe ustawienie stawu skokowego, pozytywnie wpływają na przewodnictwo mięśniowo-nerwowe i czucie głębokie. Dobre efekty przynosi także terapia manualna, która poprawia elastyczność tkanek miękkich i przyspiesza gojenie. Pacjentom poleca się również kinesiotaping, który działa odciążająco i łagodzi ból.
Regenerację uszkodzonego ścięgna oraz ograniczenie stanu zapalnego wspomagają zabiegi fizykoterapeutyczne. Zastosowanie znajduje pole magnetyczne, jonoforeza, ultradźwięki, laseroterapia, a także fala uderzeniowa. Ta ostatnia sprawdza się zwłaszcza w stanach przewlekłych.
Orteza ścięgna Achillesa – sposób na ból podczas chodzenia
Odpowiednio dobrany stabilizator na ścięgno Achillesa służy jego odciążeniu i zabezpieczeniu. Poprawia ukrwienie tkanek, łagodzi obrzęk oraz przeciwdziała gromadzeniu się płynów w stawie skokowym. Zapewnia efekt delikatnego masażu bez nadmiernego ucisku. Orteza na staw skokowy powinna być wykonana z lekkich i oddychających materiałów, zapewniających maksymalny komfort podczas noszenia.
Kiedy konieczna jest operacja?
W przypadku zapalenia ścięgna Achillesa operacja przeprowadzana jest jedynie w wyjątkowych sytuacjach, kiedy wielomiesięczna rehabilitacja nie przynosi oczekiwanych rezultatów. W czasie zabiegu usuwane są zrosty powstałe wokół ścięgna oraz jego zniszczone procesem chorobowym fragmenty. Operacja może być wykonana metodą klasyczną bądź endoskopowo.
Sprawdź, co daje plastrowanie i kiedy warto z niego skorzystać
Bibliografia:
- Patrick J. McMahon, Medycyna sportowa. Współczesne metody diagnostyki i leczenia, red. wyd. pol. Krzysztof Klukowski, Warszawa 2009, wyd.1.
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/achilles-tendinitis/symptoms-causes/syc-20369020
- https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/achilles-tendinitis/